آهن به عنوان یکی از مهم ترین مواد مغذی در بدن، وظیفه اکسیژن رسانی به اندام های مختلف را دارد. اما متاسفانه کمبود آهن و عارضه کم خونی به دنبال آن، یکی از شایع ترین مشکلاتی است که افراد در سرتاسر دنیا به آن دچار هستند.
کم خونی و کمبود آهن به خصوص در زنان و کودکان خردسال به وفور یافت می شود. آنمی که شدیدترین مرحله از کم خونی و فقر آهن است، شرایطی است که بدن آهن کافی برای تولید هموگلوبین (پروتئین اکسیژن رسان به بافت ها) ندارد.
در آنمی که تعداد گلبول های قرمز خون به شدت افت می کند، خستگی، سرگیجه و رنگ پریدگی در فرد دیده می شود.
در این مقاله ۶ علامت عجیبی که نشان دهنده کم خونی است، معرفی می شود. اگر این علائم را در خود مشاهده می کنید لازم است به پزشک مراجعه کنید.
البته همانطور که می دانید کم خونی درمان قطعی ندارد، بلکه با مصرف مکمل های آهن دار، از فقر آهن و عوامل ایجاد کننده کم خونی در بدن جلوگیری می شود.
۱- ناخن های شکننده و قاشقی شکل
برخلاف چیزی که تصور می کنید، ناخن ها علائم زیادی از سلامت عمومی بدن را نشان می دهند. ناخن هایی که مقاوم نیستند و در برابر کوچک ترین ضربه ها شکنندگی دارند، یکی از علائم کم خونی محسوب می شوند.
علاوه بر این، ناخن های قاشقی شکل که به آن کولیونشیا (koilonychia) می گویند نیز فقر آهن و کم خونی را نشان می دهند. این عارضه همانطور که از نامش پیداست با فرو رفتن قسمت وسطی ناخن و قاشقی شکل شدن آن ظاهر می شود.
البته عارضه ناخن قاشقی شکل ممکن است به دلیل تروما نیز ظاهر شود، به همین دلیل در این زمان بهتر است برای اطلاع از کم خونی، آزمایش خون انجام داد.
۲- لب های خشک و ترک خورده
لب های خشک و ترک خورده را به لطف هوای خشک زمستان یا عادت به لیسیدن لب ها، همه تجربه کرده ایم. اما افرادی که دچار کم خونی هستند نوع دیگری از خشکی لب را تجربه می کنند.
در این افراد ترک خوردگی در زاویه های دهان اتفاق می افتد به طوری که غذا خوردن، لبخند زدن یا فریاد زدن را برای آن ها دشوار می کند.
طبق آخرین مطالعاتی که روی ۸۲ نفر مبتلا به خشکی و ترک لب ها انجام شد، ۲۵ درصد آن ها از کم خونی رنج می بردند.
ترک و خشکی های گوشه لب ها را می توان با استفاده از کرم و پماد تا حدودی التیام بخشید، اما تا زمانی که داروهای مکمل آهن دار مصرف نکنید از آن خلاص نخواهید شد.
۳- بی قراری در پاها
یکی از علائم عجیب کم خونی بی قراری پا هاست. اگر هنگام نشستن روی صندلی احساس می کنید لازم است به طور دائم پاهای خود را حرکت دهید دچار سندرم پای بی قرار (RLS) هستید.
در این سندرم احساس سوزش، سوزن سوزن شدن یا کوبیدن چیزی درون پا توسط افراد مبتلا توصیف شده است. پزشکان هنوز از منشا این بیماری مطمئن نیستند اما برخی مطالعات ارتباط آن را با کم خونی نشان می دهد.
تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ روی ۲۵۱ فرد مبتلا به کم خونی انجام شد، نشان داد شیوع سندرم پای بی قرار در افراد مبتلا به کم خونی ۲۴ درصد (یا ۹ برابر) بیشتر از افراد عادی است.
۴- زبان ورم کرده
تورم زبان که به آن atrophic glossitis هم می گویند در افراد مبتلا به کم خونی و فقر آهن دیده می شود. در این عارضه برجستگی های معمول روی سطح زبان از بین می روند و زبان صاف و متورم به نظر می رسد.
متورم شدن زبان، مشکلات در بلع و جویدن را به همراه خواهد داشت.
در مطالعاتی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، ۷۵ نفر از مبتلایان به کم خونی شرکت کردند. در این میان حدود ۲۷ درصد از آن ها از عارضه زبان متورم رنج می بردند.
گلاییت آتروفیک در این افراد معمولا با احساس سوزش زبان به همراه خشکی دهان همراه است.
۵- تمایل به جویدن یخ
بر اساس گزارش های منتشر شده در مجله خون شناسی و آنکولوژی، تمایل به خوردن یخ یکی از علامت های عجیبی است که در اثر کمبود شدید آهن به دلیل کم خونی ظاهر می شود.
اگرچه دلایل این تمایل عجیب هنوز ناشناخته است اما کارشناسان بر این باورند که جویدن یخ هوشیاری را در افراد افزایش می دهد.
افرادی که کم خونی دارند، معمولا خسته و لاغر هستند در نتیجه خوردن یخ، قوت بیشتری برای آن ها فراهم می کند. علاوه بر این یخ می تواند باعث آرام شدن زبان های متورم در افراد مبتلا به کم خونی شود.
تمایل به خوردن مواد غیر خوراکی عجیب و غریب
این علامت که به خصوص در زنان باردار و کودکان شایع است به نوعی با کم خونی ارتباط دارد. با این حال هنوز به صورت دقیق مشخص نشده خوردن مواد غیر خوراکی به چه دلیل در افراد دچار فقر آهن دیده می شود.
در این وضعیت که به پیکا (Pica) معروف است، افراد تمایل به خوردن خاک، گچ دیوار، مقوا، رس و تراشه های رنگ دارند.
افزایش میزان آهن در رژیم غذایی و درمان کم خونی
اگر علائم بالا در شما وجود دارد یا از طریق آزمایش خون متوجه کم خونی خود شده اید، لازم است به فکر تغییر رژیم غذایی باشید.
در کنار این علائم، نشانه های متداولی خبر از کم خونی می دهد که عبارت است از: خستگی بیش از حد، احساس سرگیجه هنگام فعالیت های ورزشی یا بالا رفتن از پله ها و احساس کمبود نفس.
برای افزودن آهن به رژیم غذایی خود بهتر است آن را به صورت طبیعی دریافت کنید. به خصوص زنان نیاز دارند روزانه ۱۸ میلی گرم آهن در رژیم غذایی خود قرار دهند. عارضه کم خونی در زنان از ۱۹ تا ۵۰ سالگی بسیار شایع است و لازم است با دقت بیشتری مواد غذایی روزانه خود را انتخاب کنند.
زنان باردار به میزان آهن بیشتری در روز نیاز دارند. آهن حداقل ۲۷ میلی گرم در روز باید به بدن این زنان برسد. در حالی که میزان نیاز به آهن در مردان بسیار کمتر بوده و ۸ میلی گرم روزانه برای آن ها کفایت می کند.
اگر می خواهید آهن را به سفره غذایی خود اضافه کنید! گوشت گاو، ماهی و مرغ در کنار حیوانات دریایی مثل صدف بهترین منابع هستند. علاوه بر این آهن را در سبزیجاتی مثل اسفناج و غلات غنی شده به راحتی می توان یافت.
البته برای جذب آهن توسط بدن، حضور ویتامین C ضروری است. پس از مرکبات در میان وعده های خود استفاده کنید.
علاوه بر این خوردن مقادیر بالای کافئین در قهوه و همچنین چای باعث کاهش میزان جذب آهن در بدن می شود. بهتر است مصرف این نوشیدنی ها یک ساعت قبل از غذا باشد.
کلام آخر
عارضه کم خونی که در نتیجه فقر آهن بروز پیدا می کند، از شایع ترین بیماری هایی است که در زنان دیده می شود.
زمانی که بدن به اندازه کافی آهن نداشته باشد، نمی تواند گلبول های قرمز کافی برای اکسیژن رسانی تولید کند و در نتیجه کم خونی اتفاق می افتد.
زنان به دلیل سیکل های ماهانه و از دست دادن خون بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی هستند. در نتیجه لازم است حتما این ماده مغذی را به رژیم روزانه خود اضافه کنند.
علائم زیادی ابتلا به کم خونی را در فرد نشان می دهند. اگر مبتلا به کم خونی هستید آن را جدی بگیرید و از مکمل های آهن دار برای تقویت بدن استفاده کنید.
Source: www.prevention.com
